اگر نهاد علم را شامل مجموعه افراد (دانشمندان، پژوهشگران، نویسندگان، متخصصان و …) سازمان ها و تشکلها (دانشگاه ها، انجمنهای علمی، مراکز تحقیقاتی و …) و تجمعات (کنفرانسها، سمینارها، کارگاهها و …)، امکانات و منابع (مراکز اسناد و کتابخانهها، کتب، مجلات و …)و هنجارها و روابط و قواعد و جو حاکم بدانیم، در مییابیم که یکی از عناصر اصلی و زیر بنایی در این نظام نهادی و سازمانی، مفهوم ”اجتماع علمی“ و وجود روابط و تعاملهای فکری و تخصصی در بین اعضای این اجتماع و بین اجتماعهای علمی در سطح دنیاست. وجود اجتماع علمی و همکاریهای رشتهای و بین رشتهای، علاوه بر آشنایی با تحولات و دستاوردهای جدید، و تدوین معیارهای ارزیابی قوت و ضعف کار علمی، امکان نظارت بر اعمال و اجرای هنجارها و ضوابط و جلوگیری از انحرافات و انباشت و پیشرفت در محیط علم و پژوهش را فراهم میکند. یکی از ویژگیهای مهم اجتماع علمی که – تحقیقاً پیشرفت در تولید و ترویج علم را سرعت میبخشد – فراهم شدن امکان ایجاد ارتباط بین دستاندرکاران علم و پژوهش است.
برای نیل به این مهم انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران با هدف گسترش و پیشبرد و ارتقای علمی در عرصه های معماری و شهرسازی و توسعه کیفی نیروهای متخصص و بهبود بخشیدن به امور آموزشی و پژوهشی در زمینه های معماری، معماری منظر، برنامه ریزی شهری، طراحی شهری، مرمت بافت و ابنیه، طراحی صنعتی و نظیر آن ها، در سال ۱۳۸۸ تشکیل شده است. همچنین در راستای مستند سازی و تقویت پژوهشهای مرتبط، نشریه معماری و شهرسازی ایران به صاحب امتیازی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران منتشر گردید که طبق آیین نامه کمیسیون انجمنهای علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مجوز شماره ۳/۲۱۱۰۰۳ مدیر کل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی، از پاییز ۱۳۸۹ علمی – پژوهشی محسوب شده و اولین شماره آن منتشر شد.
فعالیتهای انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران به شرح زیر میباشد:
۱- انجام تحقیقات علمی و فرهنگی در سطح ملی و بینالمللی با محققان و متخصصانی که به گونهای با علم معماری، شهرسازی و حوزههای مرتبط سر و کار دارند.
۲- همکاری با نهادهای اجرایی، علمی و پژوهشی در زمینه ارزیابی و بازنگری و اجرای طرحها و برنامههای مربوط به امور آموزش و پژوهش در زمینه علمی موضوع فعالیت انجمن.
۳- ترغیب و تشویق پژوهشگران و تجلیل از محققان و استادان ممتاز.
۴- ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی و فنی.
۵- برگزاری گردهمایی های علمی در سطح ملی، منطقهای و بین المللی.
۶- انتشار کتب و نشریات علمی.